Monday, February 9, 2009

Larruazalaren lodieraz


Orein jauzilaria (Antidorcas marsupialis) eta elur-oreina (Rangifer tarandus) belarjale hausnarkariak dira. Ezaugarri anatomikoei dagokienez, ez dira oso desberdinak.
Orein jauzilariak ez du ia larruazpiko gantzik eta ilaje mehea du. Elur-oreinak, berriz, larruazpiko gantz-geruza eta ilaje lodiak ditu. Afrikako sabanan bizi da lehena eta askotan egin behar izaten du ihes gepardoengandik. Bero gainkarga pairatu behar du lasterka egiten duenean eta, hori dela eta, gehiegizko bero hori ahalik eta lasterren galtzea komeni zaio. Horregatik, baxua da ingurunearekin isolatze-maila.Elur-oreinak duen arazoa, bestalde, kontrakoa da. Hau da, klima hotzean bizi da, Zirkulu Artikoan, eta isolatze-maila garaiari esker ekidin diezaioke klima horretan jasan lezakeen gehiegizko bero galerari. Otsoetatik lasterka alde egin behar duenean, baina, bero gainkarga jasan behar izaten du honek ere. Kasu horretan, berriz, hatsantzera jo behar du, txakurrak egiten duen bezala, gehiegizko beroa galtzeko. Ingurunearekin isolamendu-maila da, beraz, bi orein horien arteko desberdintasun nagusia.
Hiena tantoduna (Crocuta crocuta) eta hiena nabarra (Hyaena brunnea) oso hurbil bizi dira elkarrengandik. Namibia, Botswana eta Hegoafrikako basamortu beroan bizi da hiena tantoduna. Ile oso laburrak ditu. Hiena nabarrak, berriz, luzeak ditu ileak; Namibiako kostaldean bizi da, eta han hotza egiten du. Berriro ere, ingurunearekin isolamendu desberdina duten bi espezietaz ari gara, eta oreinen kasuan bezala, ingurumen tenperaturaren araberakoak dira isolatze-maila horiek.
Isolamendu-maila, dirudienez, oso erraz alda daiteke espezieak ingurumen berrietara moldatzen direnean. Ezaguna da, esaterako, Cook kapitainak ile laburreko txerri tropikalak (Sus scrofa) eraman zituela Zelanda Berrira eta han utzi zituela. Bada, ilaje lodia dute orain txerri horien ondorengo basatiek. Zelanda Berrian ez bide du bero gehiegi egiten.

Oharra: Irudia Wikipedia-tik hartua dago eta "GNU Free Documentation License” delakoaren araberako baldintzen menpe erabil daiteke.

0 comments: