Ugaztun gehienok lehortiarrak gara, baina badira itsasoan bizi direnak edo bizimodu urlehortarra dutenak ere. Itsastarrak dira baleak eta izurdeak. Itsas elefanteak, itsas txakurrak eta itsas lehoiak, berriz, urlehortarrak dira. Urpekari apartak dira bai batzuk eta bai besteak.
Urpekarien gaitzaz aritu ginen ekarpenean esan genuen bezala, baleek birikak hustutzen dituzte urperatu baino lehen, eta ber gauza egiten dute gainontzeko itsas ugaztunek ere. Gure senaren aurka doa hori, urperatu baino lehen birikak betetzen baititugu airez. Baina “Urpekarien gaitza” izenburuko istorioan azaldu genuenez, biriketan gordetako airearen nitrogenoak kalte larriak ekar ditzake; hori dela eta, itsas ugaztunek ez dute kasik airerik gordetzen biriketan urperatzera doazenean.
Hori horrela, eta biriketan oxigeno gutxiegi geratzen dela jakinda, nondik ateratzen dute, bada, itsas ugaztunek behar duten oxigenoa? Bi gordelekutik ateratzen dutela da galdera horren erantzuna. Gordeleku bat odola bera da. Itsas txakurrek, esaterako, masa unitateko odol gehiago dute gizakiok baino; ia bikoitza dute, zehatzak izateko. Eta gainera, oxigeno-kontzentrazioa balio garaiagoetara hel daiteke euren odolean, odolaren hemoglobina-kontzentrazioa garaiagoa baita. Horrek, hala ere, muga nabarmenak ditu; izan ere, hemoglobinaren kontzentrazioa oso garaia balitz odolaren biskositatea altuegia izango litzateke eta horrek lan handiegia emango lioke bihotzari odola ponpatzeko orduan.
Eta bigarren gordelekua, muskulua da. Ornodun guztien muskuluek, muskulu geldoek batez ere, mioglobina dute oxigenoa gordetzeko. Oxigenoa odoletik iristen da eta pigmentu horrekin konbinatzen da erabili baino lehen. Era horretara gordeta, konstante samar mantentzen da muskulu zelulen oxigeno kontzentrazioa. Horixe da edozein ugaztunetan gertatzen dena. Baina mioglobinarekin loturik dagoen oxigenoa beste ugaztunen muskuluetan dagoena baino askoz gehiago da itsas ugaztunetan, askoz ere mioglobina gehiago dutelako. Horra zenbait datu adierazgarri: gizabanakoen muskuluaren mioglobina kontzentrazioa 6 g kg-1-koa den bitartean, 50-70 g kg-1-koa da zenbait itsas txakurrena eta 76 g kg-1-koa zeroiarena.
Beraz, urpean denbora luze igaro ahal izateko behar duten oxigenoa odolaren hemoglobinatik eta muskuluaren mioglobinatik ateratzen dute, birikek ez baitute horretarako balio. Guk biltegi berberak ditugu, baina urpekarienek askoz ere kapazitate handiagoa dute.