Thursday, June 11, 2009

Bare mamutxa


“Mail Online” egunkariak 2008ko uztailaren hamaikan eman zuen kontu honen berri. Honako hau izan zen berriaren titularra: “'Alien' killer slug with razor-sharp teeth slithering round gardens in the UK” (Labanak bezain zorrotzak diren hortzak dituen bare hiltzaile atzerritarra irristatzen dabil Erresuma Batuko lorategietatik).

Bai, antza denez, 2006an aurkitu zuten lehenbiziko alea baina 2008ra arte ez dute sailkatu eta izena eman. Selenochlamys ysbryda da jarri dioten izena. Zientziarentzat berria da bare hau, eta bere taldekide hurbilenak Kaukason bizi direnez, handik ekarria dela uste dute. Ongarri naturalarekin batera nahi gabe ekarri zutela da espeziea ikertu duten zoologoek uste dutena. Zuri-zuria da eta hori dela-eta, litekeena da kobazuloetan eboluzionaturiko espezie bat izatea. Horren zuria da ezen bare mamutxa deitu baitute barea sailkatu duten zoologoek (Bill Symondson eta Ben Rowson).
Baina titularrak berak dioen bezala, bare horren ezaugarrietako bat, garrantzi handikoa gainera, hortzeria da. Egia esan hortz bakarra du, baina zeregin bera betetzen duten hortz moduko beste zenbait aho-atal ditu eta oso zorrotzak dira, labanak bezain zorrotzak Mail Online-k emandako berriaren arabera. Jakina, horrek badu azalpen egokia, titularrak hori ere adierazten baitigu “killer slug” hitzen bitartez.
Haragijale (eta ehiztaria) baita bare hori. Izan ere, lurpean bizi da eta beste bare eta, batez ere, zizareak ehizatzen ditu. Horretarako mehetu egiten du bere gorputza zizareen zulobideetan sartu ahal izateko. Organo kimiohartzaileak ditu antenetan eta eurei esker aurkitzen ditu bere harrapakinak. Zizare edo bare bat aurkituz gero, iltzatu egiten du aho-atal zorrotzak erabiliz eta, ondoren, zurrupatu egiten ditu harrapakinaren barne fluido eta ehunak, nahiz bizirik dirauen oraindik.
Gure artean ere, bada bare karniboro bat, Testacella generokoa. Selenochlamys bezala, lur azpian bizi da eta zizareak jaten ditu. Honek badu, gainera, beste ezaugarri bitxi bat, maskor txiki bat du gorputzaren atzekaldean. Bareak eta barraskiloak oso antzekoak dira. Izan ere, kaltzioz txiroak diren lurretan bizitzeko moldapena da bareek maskorrik ez izatea; hau da, maskorra egiteko nahikoa kaltzioa ez zegoen tokietan “maskorrik gabeko barraskiloak” sortu ziren. Baina iragapen horretan bada erdiko formarik eta horixe da, hain zuzen ere, Testacella, erdiko forma bat; horrexegatik du maskor txiki bat.
Istorio hau ekarri dugu hona arrazoi batengatik: guk dakigula, hauek dira ezagutzen diren bare haragijale gutxietako bi. Egia da guk ezagutzen ditugun bare arruntek ere haragia (euren espezie bereko kideena, zehatzak izateko) jan dezaketela, baina oso gutxitan egiten dute. Bere jakiaren osagai nagusiak landareak dira, -baserritarrek ondo dakiten bezala-, eta noizean behin, proteinen beharrak errazago asetzeko, beste animalia txikiak edo euren espeziekideak ere jan ditzakete.

0 comments: