Thursday, April 30, 2009

Gizakiaren elikapenaren paradoxa


Hazteko, hau da, tamainaz handitzeko eta ugaltze egiturak sortzeko, animaliek euren biomasa propio bihurtu behar dute jaten dutena. Tamalez, baina, jaten duten kopurutik zati txikia da euren biomasa gisa metatzen dutena. Hau da, ez dira oso eraginkorrak lan hori egiten. Gehienek, jaten dutenaren %20 baino ez dute bihurtzen biomasa. Gainontzeko %80 ez dute zurgatu ere egiten edo bero gisa galtzen dute. Eta bihurtze horren eraginkortasuna apalagoa da animalia homeotermoetan, energia asko gastatu behar baitute tenperatura 35ºC-tik gora mantendu ahal izateko.
Hortaz, oso garesti ateratzen da abereak haztea, energia-bihurketen ikuspuntutik garestia, noski. Izan ere, lau kilo pentsu baino gehiago behar dira txahal batek kilo erdi irabaz dezan. Lau kilo horietatik, zereal eta zerealen azpiproduktuetatik eratorriak dira 2’7 kilo. Beste 1’3 kilogramoek, berriz, anabaka edo zuhain jatorria dute.
Jakina, horrek esan nahi du erabilitako pentsuaren %11 bakarrik iristen dela txahalkia izatera. Beste guztia hondakin gisa galtzen da edo, lehen esan bezala, bero moduan disipatu. Era berean, jaten ez diren ehunak ekoizteko ere erabiltzen da jandako pentsuaren zati bat; ileak edo hezurrak, esaterako, jatekoa ez den masa horren barruan dago. Haragirako txahal bat hiltegira eramateko prest dagoenean, 470 kiloko pisua du eta pisu hori lortzeko 1.200 kilo zereal jan behar izan ditu bere bizitzan zehar.
Estatubatuarrek oso preziatua dute txahalkia eta kantitate handitan kontsumitzen dituzte animalia-jatorriko proteinak. Asteko 2 kilo animalia-proteina baino apur bat gehiago jaten du ipar amerikar bakoitzak. Guztira, 28 milioi tona kontsumitzen dituzte urte batean, eta gizakiok jan genitzakeen zereal, lekale eta, oro har, landare jatorriko proteinen 157 milioi tona erabiltzen dituzte kantitate hori ekoizteko.
Kontu hau ez da garrantzirik gabeko pasadizo bat. Munduko gizabanako gehienok landare jatorrizko produktuetara jotzen dugu gehiago. Baina, zer gertatuko litzateke estatubatuarrek jokatzen duten era berean jokatu nahi izango bagenu beste guztiok?

Argazkia http://www.inta.gov.ar/ webgunetik hartua dago.

0 comments: